Directeur-bestuurder van het samenwerkingsverband Nicole Slegers is geïnspireerd geraakt door het bezoek aan inclusieve school De Korenaar in Eindhoven. Ook orthopedagoog Claudia Hoppenbrouwers van het intern ondersteuningsteam, dat scholen ondersteunt passend onderwijs te bieden, heeft de school bezocht.

“Mooi om daar te zien hoe kínderen elkaar ondersteunen en op weg helpen. Dat was een van de belangrijkste pijlers van het succes.” Een tip die Nicole en Claudia kregen: begin met inclusief onderwijs door de eerste leerlingen níet te verwijzen en ieder kind dat extra ondersteuning nodig heeft, toe te laten op een reguliere school.”

Het schoolbezoek aan Eindhoven is één van de activiteiten, die meegenomen worden bij het samenstellen van het nieuwe ondersteuningsplan. Er worden de komende tijd allerlei gesprekken gevoerd om input op te halen voor dat plan, waarin straks visie, ambitie en doelen staan voor 2026-2030 om samen te werken aan onze gezamenlijke opdracht tot inclusief onderwijs.

“Inclusief onderwijs is geen keuze”, benadrukt Nicole. “We gaan dit doen. Kinderen die in hun eigen wijk naar school kunnen en elkaar ook buiten de school ontmoeten: dat gun je ieder kind.”

Omslag in denken en doen

“Ik vind het vooral belangrijk dat leerkrachten zich ondersteund voelen om inclusief onderwijs vorm te geven”, zegt Claudia. “We staan voor een omslag in anders denken en anders doen. Daar is een andere mindset voor nodig. Dat is voor veel professionals een onzekere weg, dus we moeten vooral vertrouwen geven dat wij ze ondersteunen.”

Intern begeleider Reina Janssen ziet dat bij scholen waar inclusief onderwijs al meer vorm krijgt, leerkrachten meer in mogelijkheden denken, gestimuleerd door hun leidinggevenden. “Bij scholen die het nog lastiger vinden, merk ik soms angst voor verminderde onderwijsopbrengsten. Die angst wegnemen lukt makkelijker als er steun is van directeuren en bestuurders en ook van de inspectie en overheid. “Presteren wordt onbedoeld toch als norm neergezet. Kijk alleen naar de rapporten die we kinderen meegeven: daarin worden zij toch ‘afgerekend’ op een onvoldoende.

Niet het kind in het systeem passen

Orthopedagoog Marjos Metsemakers pleit ook voor een omslag in denken. Vanochtend nog, had zij een gesprek met een intern begeleider van een school in Weert waarin de twijfel werd geuit of ‘een kind daar wel op school paste’. “Dat hoor ik zelden zeggen over leerkrachten”, reageert zij.

Waarmee Marjos maar duidelijk wil maken: het moet vaker gaan over wat leerkrachten of teams te doen hebben om hun aanbod, aanpak en begeleiding aan te passen aan wat een kind nodig heeft, in plaats van het kind in het ‘systeem’ te willen passen. “Wij maken een ontwikkelingsperspectief (OPP)* voor kinderen, maar heeft een leerkracht óók zo’n OPP?”

“Meer dezelfde taal spreken als schoolteams zou ik heel sterk vinden, net als gezamenlijke afspraken over pedagogisch en didactisch handelen”, vindt Claudia. Afgelopen jaren zijn flinke stappen gezet om meer expertise van speciaal onderwijs scholen naar reguliere scholen te brengen. Ook is er steeds meer aandacht voor preventief werken: voorkómen dat kinderen naar gespecialiseerd onderwijs hoeven gaan.

Toekomstwensen

Voor Marjos is het onderscheid tussen ‘regulier’ en ‘speciaal’ een doorn in het oog. “Zijn de leerlingen die nu bij ons op school zitten soms niet ‘regulier’?”, vraagt zij zich af.

Marjos hoopt dat in de nieuwe ondersteuningsplanperiode veel meer kinderen thuisnabij naar een reguliere school gaan. “Op naar kortdurende ‘impulsgelden’ voor ondersteuning in plaats van toelaatbaarheidsverklaringen”, is haar idee.

Reina en Claudia wensen dat in 2030 veel méér scholen dan nu kinderen in hun eigen school kunnen ondersteunen. Dat gebeurt al volop voor kinderen die lastiger leren, maar nog minder voor kinderen met een ondersteuningsvraag op het gebied van gedrag.

“Als dat ook lukt, zal dat werken als een olievlek”, verwoordt Reina. “Meer kinderen thuisnabij naar school en leerkrachten die zich competent voelen om die ook goed te ondersteunen.” Claudia: “Ik geloof écht dat het kan, als leerkrachten vertrouwen krijgen.”

En Nicole? “Ik hoop dat in 2030 een aantal scholen in ons samenwerkingsverband inclusief is ingericht, zodat we aan meer scholen kunnen laten zien wat de mogelijkheden zijn. Als het elders kan, kunnen wij het ook”

Toekomstwensen

Voor Marjos is het onderscheid tussen ‘regulier’ en ‘speciaal’ een doorn in het oog. “Zijn de leerlingen die nu bij ons op school zitten soms niet ‘regulier’?”, vraagt zij zich af.

Marjos hoopt dat in de nieuwe ondersteuningsplanperiode veel meer kinderen thuisnabij naar een reguliere school gaan. “Op naar kortdurende ‘impulsgelden’ voor ondersteuning in plaats van toelaatbaarheidsverklaringen”, is haar idee.

Reina en Claudia wensen dat in 2030 veel méér scholen dan nu kinderen in hun eigen school kunnen ondersteunen. Dat gebeurt al volop voor kinderen die lastiger leren, maar nog minder voor kinderen met een ondersteuningsvraag op het gebied van gedrag.

“Als dat ook lukt, zal dat werken als een olievlek”, verwoordt Reina. “Meer kinderen thuisnabij naar school en leerkrachten die zich competent voelen om die ook goed te ondersteunen.” Claudia: “Ik geloof écht dat het kan, als leerkrachten vertrouwen krijgen.”

En Nicole? “Ik hoop dat in 2030 een aantal scholen in ons samenwerkingsverband inclusief is ingericht, zodat we aan meer scholen kunnen laten zien wat de mogelijkheden zijn. Als het elders kan, kunnen wij het ook”